Devrekani Çayı boyunca uzanan Loç Vadisi, Küre Dağları’nın en bakir kalmış bölgelerinden birini oluşturuyor. Birçok endemik bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapan vadi doğa ve fotoğraf tutkunlarınlarının ilgisini çekiyor.
Karadeniz’in incilerinden Cide’ye gelmişken Loç Vadisi ’ni görmeden dönmek olmazdı. Vadi için verilen HES (Hidro Elektrik Santrali) mücadelesi sırasında bir durak noktası olan Han Bahçe’nin işletmecisi ve mücadelenin önemli isimlerinden Uğur Gürsoy ev sahipliğinde yaptığımız güzel kahvaltı sonrası Erdoğan abiyle birlikte koyulduk yola.
Loç Vadisi nerede? Nasıl gidilir?
Vadi, Kastamonu’nun Cide ilçesine bağlı Çamdibi, Hamitli, Karakadı, Şenköy ve Derebucağı Köyü Acina mahallesini içine alan bölgede yer alıyor. Etrafı hilal şeklinde Küre Dağları Milli Parkı ile çevrili olan vadi, Valla Kanyonu’nun sona erdiği ve Karakadı Kanyonu’nun başlangıç noktasının bulunduğu bölgede 8km boyunca uzanıyor. Küre Dağları Milli Parkı içindeki kalan bu bölge haritalarda gözükmese de içine aldığı, yukarıda bahsettiğim beş köyün ismi google vb. arama motorlarında aratıldığında kolayca bulunabiliyor.
Vadiye ulaşım da oldukça basit. Cide, kent merkezinden 25km mesafedeki Kastamonu karayolu Loç Vadisi yol ayrımına yarım saatlik bir araba yolculuğuyla kolayca ulaşılıyor. Bizi aşağıda Loç Vadisi halkı ve Koruma Platformu kurucularından ve mücadelenin önde gelen isimlerinden Zafer Kecin karşılıyor. Zafer Kecin, Erdoğan (Atmış) abimin HES karşısında verilen mücadelen dostu. İlginç tanışma hikayelerini de bu vesileyle öğreniyorum. Erdoğan abi Bartın Üniversitesi’nde akademisyen ve aynı zamanda birçok çevre platformunun kurucularından, bölgedeki orman, ağaç, doğa katliamlarına karşı verilen mücadelelerde de hep en ön sıralarda yer alan savunuculardan, bir doğa aşığı ve bisiklet tutkunu… Batı Karadeniz başta olmak üzere Türkiye’nin birçok yerindeki mücadelelerden çokça dost kazanmış, Zafer Kecin de bu dostlardan bir tanesi. Bizi köy kahvesinde karşıladıktan sonra birlikte araziye çıkıyoruz. Önce vadiyi iyi şekilde görebileceğimiz bir seyir noktasına götürüyor bizi. Burada bana yıllarca HES mücadele verilen şirketin bu etkileyici manzara için düşündüğü projeyi anlatıyorlar.
Vadiye yapılmak istenen HES projesi
Vadi olduğumuz yerin ilerisinde V şeklinde sarp kayalıklarla çevrili ve ortasından Devrekani Çayı geçiyor. Şirket burada V şeklindeki sarp kayaları da kullanarak vadinin bir tarafından diğerine betondan bir bentle çayın önünü keserek, bentten düşürdüğü suyla elektrik üretmeyi planlıyormuş. Böyle bir proje tabii ki ekolojik denge ve vadi içerisindeki yaşam için olumsuz durumlar içeriyor çünkü bent demek arkasında uzunca bir bölgenin sular altında kalması demek. Can suyu diye bir suyu bentten çaya geri bırakıyorlar ama bu kime yeter. Yaz ayları zaten diğer aylara göre kurak geçen bölgede çayın kuruması anlamına geliyor. Şu hali ile bile belli yerler haricinde oldukça cılız akıyor.
Neyse ki vadi için verilen ve yıllar süren mücadeleyi her seferinde buranın köylüsü ve doğa kazanmış. Beşinci bilirkişi incelemesi sonrası açıklanan raporda da “Küre Dağları Milli Parkı tampon bölge sınırları içerisinde yapılması planlanan Cide HES projesinin havzadaki ekosistem bütünlüğünü bozacak nitelikte olumsuz etkileri olacağı, ekolojik dengenin bundan zarar göreceği, proje alanının Küre Dağları Milli Parkı mutlak zona olan yakınlığı ve etki alanında olması ile havzanın mansap ve memba kısımlarına da olumsuz etki ederek, buralarda bulunan doğal ve kültürel kaynak değerlerine olumsuz etkilerinin olabilecek olması dikkate alınarak proje çalışmasının alandaki ekolojik dengeye olumsuz yönde etkileyeceği kanaatine varılmıştır” denilerek projenin doğaya vereceği zarara dikkat çekilmiş ve itirazlar bir kez daha reddedilmiş.
Loç Vadisi’nde Yaşam
Vadinin kuzey kısmına Karadeniz bitki örtüsü hakimken, güneyine Akdeniz bitki örtüsü sahip. Bu nedenle vadinin bir köşesinde sandal ağaçları, diğer köşesinde sık kayın ormanları görülüyor. Vadiye özgü, sadece Loç’ta yetişen 29 bitki türü var. Bitki örtüsündeki çeşitlilik hayvan türlerine de yansımış. Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü bilgilerine göre bölgede ayı, kurt, çakal, yaban domuzu, sansar, sincap gibi memeliler; vaşak, susamuru, geyik ve karaca gibi tehlike altındaki türler de yaşıyor. Ayrıca bölge içerisinde Dağlı Kuylucu diye adlandırılan dünyanın en geniş ağızlı dikine mağarası yer alıyor. At Köprüsü adı verilen tarihi köprü ve Koca Kalesi, Türklerden önce bölgedeki yaşama ait bilgiler vermesi açısından önemli bir yere sahip.
Bölgede yaşayan köylüler tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor fakat bu üretim ancak burada yaşayanların ihtiyaçlarına karşılamaya yönelik. Zaten bölge geniş tarım arazilerine de sahip değil.
Yaz aylarında şehirden kaçış ve keyif noktası
Vadi yaz aylarında sakin ve doğayla iç içe vakit geçirmek isteyen kampçılara ve günübirlik Devrekani Çayı’na girmek için gelenlere ev sahipliği yapıyor. Gömeren Kanyonu üzerinde yer alan tahta köprünün etrafında hem kamp hem de piknik yapmak için geniş mesirelik alanlar bulunuyor. Vadiye ulaşım kolay olduğu için günün her saatinde ilgi var.
Bizim de deneyimlediğimiz Devrekani Çayı yazın insana nispeten soğuk suyu ile terapi gibi geliyor. Vadi içerisinde o kadar güzel bir hava var ki buradan hiç ayrılasınız gelmiyor. Sandal ağaçlarının gölgesinde, vadiden esen rüzgarla birlikte burada sessiz ve sakin saatler geçirebilirsiniz. Biz zarar vermediğimiz sürece doğa böyle, her zaman kucaklayıcı.
Devrekani Çayı’ndaki kısa yüzme deneyimi sonrası biraz daha etrafı keşfedip Cide’ye dönüyoruz. Tabii Zafer Kecin’in bizi bırakması biraz zor oluyor.
Loç Vadisi’ne ne zaman gitmeli? Neler yapılabilir?
Vadi birçok aktiviteye açık. Özellikle nisan-ekim ayları vadinin en keyifli ve renkli zamanlarına sahip. Kamp, trekking, kanyoning gibi birçok faaliyeti burada yapmak mümkün. Fakat özellikle dünyanın en yüksek duvarlı ve en derin ikinci kanyonu olduğu söylenen Valla Kanyonu’nda dikkatli olmak gerekiyor. Cahil cesaretine gerek olmadığını düşünüyorum.
